Niebezpieczne substancje w naszych domach – co z nimi zrobić?
Żyjąc w dzisiejszych czasach możemy z całą pewnością nazywać się szczęściarzami w porównaniu do tych, którzy żyli przed nami – dzięki postępowi technologicznemu jesteśmy świadomi zagrożeń, które wcześniej nikomu nawet nie przyszłyby do głowy. Jeszcze czterdzieści lat temu krycie dachu azbestem nie było niczym niezwykłym, nikt nie miał nic przeciwko jeżdżeniu autostopem, a znani politycy często w miejscach publicznych palili papierosy reklamowane przez postacie z kreskówek. Z naszego punktu widzenia były to szalone czasy, które pewnie wielu kojarzą się z beztroską i szczęściem. Należy jednak pamiętać, że ludzie żyjący w tamtych czasach być może byli szczęśliwsi w swoich domach z eternitu, ale nie oznacza to, że nie ponieśli konsekwencji tej niewiedzy, ostatecznie to właśnie z ich błędów my mamy możliwość wyciągnięcia wniosków.
Jakie niebezpieczne substancje możemy znaleźć w naszych domach?
Pierwszą niebezpieczną substancją, którą możemy mieć nieszczęście znaleźć w swoim domu jest azbest. Azbestem nazywamy grupę materiałów o włóknistej budowie, dzięki której jest on właściwie niezniszczalny, co z pewnością wpłynęło na jego niesamowitą popularność w Polsce w latach 70-tych i 80-tych. W końcu materiał, który jest dobry i do tego tani, ktoś powiedziałby, że to interes życia i ostatecznie właśnie swoim życiem mógłby tę inwestycję przypłacić, dlatego że to właśnie budowa azbestu jest jednocześnie jego największą wadą i zaletą. Uszkodzenie i eksploatacja struktury azbestu skutkuje tym, że w powietrzu rozpylają się jego włókna, które trafiają do naszego organizmu wraz z oddychaniem. Nawarstwienie tych włókien prowadzi do tzw. pylicy azbestowej, raka płuc czy oskrzeli. Na nasze nieszczęście w poprzednim stuleciu azbest ze względu na kuszącą cenę był bardzo popularny i co z tym idzie szeroko wykorzystywany w budownictwie, wykonywano przy jego pomocy m. in. pokrycia dachów, płyty balkonowe, rury wodociągowe, stosowany był także przy izolacji cieplnej i akustycznej. Kolejną substancją, o której warto wspomnieć jest ksylamit, czyli środek do impregnacji drewna używany w Polsce od lat 60. aż po 80-te. Jest to środek silnie toksyczny, zarówno dla ludzi, jak i dla zwierząt i jego stosowanie w Polsce jest nielegalne już od lat 80-tych, pomimo tego jeszcze dekadę później był nielegalnie stosowany w budownictwie. Ksylamit otrzymywany był z produktów przemiany smoły węglowej, do których dodawano pochodne chlorowe fenoli i naftalenu. Niestety po dziś dzień w starszych budynkach możemy znaleźć ksylamit, na szczęście stosunkowo łatwo jest go zidentyfikować, ponieważ posiada charakterystyczny zapach ulatniającego się gazu połączonego ze stęchlizną. Podczas przebywania w pomieszczeniach z ksylamitem doświadczymy niepokojących objawów takich jak duszności, bóle i zawroty głowy, a w dłuższej perspektywie substancja ta uszkadza wątrobę i nerki, jest także rakotwórcza. Ostatnią rzeczą, o której wspomnimy będzie subit, który królował na rynku klejów do parkietów od czasów wojny aż do roku 1996, kiedy ostatecznie został zabroniony nie tylko w Polsce, ale w całej Europie. Stało się to głównie za sprawą związku chemicznego nazywającego się benzopiren, który jest sklasyfikowany jako substancja rakotwórcza, mocno szkodliwa dla człowieka. Trudno jest w tym momencie oszacować ile parkietów położonych jest na subicie, zważywszy na to jak długo był stosowany oraz jak duża była jego popularność. Jego obecność można rozpoznać po chemicznych zapach, który zacznie unosić się, kiedy nasz parkiet ulegnie rozszczelnieniu. 
Jak pozbyć się niebezpiecznych substancji z domu?
Każda z substancji wymienionych powyżej wymaga odmiennego planu działania, jeśli chodzi o pozbywanie się ich z domu. W przypadku azbestu sprawa jest bardzo dokładnie ustalona prawnie, mamy rozporządzenie ministra gospodarki i pracy z dnia 14 października 2005 r., które dokładnie omawia zasady bezpieczeństwa i higieny pracy przy usuwaniu i zabezpieczaniu produktów zawierających azbest, zawiera również program szkoleń w zakresie bezpiecznego użytkowania tego typu produktów. Ogólnie rzecz biorąc odpady z azbestu nie mogą być utylizowane, jedyną opcją w tym przypadku jest składowanie – z dokładnym rysem prawnym możemy zapoznać się czytając ustawę Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach z 27 lipca 2001 - Dz. U. Nr 100, poz. 1085. Jeśli zauważymy azbest w swoim domu najlepiej w pierwszej kolejności zgłosić ten problem do władz miasta lub gminy, dzięki temu będziemy mogli uzyskać pełen zwrot kosztów pozbywania się tego niechcianego gościa. Azbestu nie usuniemy niestety na własną rękę – do tego zadania wymagane są specjalnie wykwalifikowane firmy posiadające odpowiedni sprzęt i zatrudniające pracowników szkolonych do pracy z tym materiałem. Usuwanie azbestu to trudne i niebezpieczne zadanie głównie dlatego, że włókna azbestowe uwalniają się przy jakichkolwiek uszkodzeniach i naruszeniach materiału. Bardzo ważne jest odpowiednie oczyszczanie miejsca prac oraz właściwe jego oznakowanie. Azbest należy cały czas utrzymywać wilgotnym, a przy odspajaniu materiałów potrzebna jest precyzja – w tym przypadku używamy narzędzi ręcznych lub wolnoobrotowych. Pamiętajmy także o odpowiednim przechowywaniu odpadów zawierających azbest, by nie stwarzały ryzyka muszą być spakowane. Usuwanie ksylamitu również nie należy do łatwych zadań. Na początek najważniejszym jest zadbanie o własne bezpieczeństwo i zaopatrzenie się w odpowiedni kombinezon, rękawice ochronne oraz półmaskę filtracyjną z pochłaniaczem. Na początek, by ułatwić pracę ekipy warto jest przeprowadzić ozonowanie. By poprawnie usunąć z budynku ksylamit należy usunąć nie tylko elementy, na których jest obecny, ale także te, które z nimi się stykały, oznacza to właściwie usunięcie wszystkich warstw budowlanych aż do stropu. Później rozpoczynamy proces ozonowania, czyli wietrzenia ozonem, który będzie trwał aż do momentu pozbycia się z pomieszczenia charakterystycznego chemicznego zapachu ksylamitu. Dzięki temu pozbędziemy się reszty szkodliwych substancji, które mogły się jeszcze zachować. Dopiero wtedy możemy przystąpić do odbudowy pomieszczenia. Pamiętajmy, że by w bezpieczny sposób pozbyć się ksylamitu nie powinniśmy robić tego w pojedynkę na własną rękę, by nie narażać swojego zdrowia lepiej jest zatrudnić profesjonalistów. Jeśli chodzi o subit najlepszą radą, jaką ktokolwiek będzie nam w stanie udzielić jest gruntowny remont i zeszlifowanie powierzchni pokrytej subitem. Jest to niebezpieczne zadanie, ponieważ pył wydobywający się w tym momencie ze szlifierki stanowi poważne zagrożenie dla naszego zdrowia. Na szczęście usuwanie subitu nie jest bardzo drogą usługą – kosztuje w okolicach 35-50 zł/m2. Sprawdź nasze inne wpisy:
